Etos lumpa, eBooks txt
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Mieczys�aw OrskiEtos lumpaSzkice literackie3Tower Press 2000Copyright by Tower Press, Gda�sk 20004I5Parodia i drwina6�o�skiego roku przed wilij�Ech, te nasze ziemie nizinne. Tocz�ce nurty w zielonej kniei, rozszeptanej ��yciem igniciem� puszczy. Z t�ustymi rybami, przeginaj�cymi si� w�r�d stu topielisk. Daremnie tuszuka� �ladu gospodarskiej r�ki. �Wagony drewna, tony siana, ci�ar�wki ryb i mi�sa spalaj�si� rozrzutnie w bezcelowym ko�owrocie przyrody�. �o�, mokn�cy w tatarakach, zwielowiekowym majestatem pogapi si� na kajak, wracaj�c zaraz do swych zaj��. Spok�j,bezw�ad, lenistwo � �tylko ja i m�j kajak, czego� tu chcemy, do czego� d��ymy...�Zapalczywym okiem przysz�ego gospodarza spoziera na mateczniki Marian Grzyb, Maniu� zawansu, wios�uj�cy ku swojej zapuszczonej ojcowi�nie.I oto wy�ania si� przyzba. Dwaj starzy ch�opi u progu, podparci kosturami, w nasuni�tychna oczy, nos i uszy nakryciach g�owy, w wyniku obiektywnych przyczyn utrudniaj�cych imwidoczno��, snuj� domys�y na temat dochodz�cych ich z rzeki zjawisk akustycznych:Uff... � sapn��. � Macieju...� Ehe? � mrukn�� ten w czapce, g�owy nie podnosz�c.� Zdaje si�... uff... zdaje si�, jakby co� po rzyce chlupie � wyst�ka� ten w kapeluszu. �Odymknijcie ocy, Macieju, obaccie, co...� Yy, co b�d� odmyka� [...] Musi co krowy wracajo z wygona...� Yy, musi nie krowy...� To owiecki, J�drzeju.� Owiecki? [...] A cemuz oni nie beco, jak oni owiecki?� Nie beco, bo niebekliwe [...] A cy krowa ci�giem rycy? Nie ci�giem!� Krowa, co du�o rycy, ma�o mleka daje.Znajdujemy si�, jak s�ycha�, w krajobrazie umownym. Od pierwszych zda� rozumiemy iprzyswajamy spos�b kontaktu z narratorem: te rzeki to gdzie� tam chyba p�yn�, ale na pewnoju� nie takie, pr�no w nich wypatrywa� a� tylu t�ustych ryb (kt�re w takiej obfito�ci mo�naobserwowa� raczej w zbiornikach miejskich sklep�w), puszcza jest �i rozszeptana gniciem�,g��wnie dzi�ki �eromskiemu, cho� i nie bez udzia�u Reymonta, �o� za� � potrzebn� dokonstrukcji fabularnej makiet�. Adres ontologiczny Awansu skierowany jest najwyra�niej inaj�wiadomiej nie ku doczesnej rzeczywisto�ci, takiej jak� da�oby si� odtworzy� wsprawozdaniu reporterskim, lecz ku pewnym o niej wyobra�eniom i stereotypom, ustalonym iutrwalonym przez okre�lone formy kultury tudzie� szablony literackie. Gdyby kto� mia� jeszczenadziej� na gar�� autentyku ze wsp�czesnych zagr�d, rozwieje je �w pouk�adany na przyzbiedialog wie�niaczy; por�wnamy go z inn� rozmow� ch�op�w o innych krowach i baranach:Ch�op I �o�skiego roku, przed sam� wilij�, krowa co� m�wi�a do Marcina.Ch�op II Opowiedzcie no, kumie.Ch�op I Ano, poszed� Marcin do obory, a krowa powiedzia�a do niego wedle ��oba: �niejest dobrze, Marcinie�.Ch�op III Co nie jest dobrze?Ch�op I Tak�e samo i Marcin j� zapyta�: �Co nie jest dobrze, krowo?� A krowa na to: �Atak, w og�le to nie jest dobrze� i � tylko siano jad�a [...]Ch�op II Krowy to jeszcze nic. Barany � te jak co� powiedz�!Ch�op III Musi by�a wiedz�ca.Ch�op II Mo�e by zasia� co...Ch�op I Jiii tam...Ch�op III E, m�wicie...7Oczywi�cie w tym drugim dyskursie krowy i barany potraktowane s� z mniejsz�znajomo�ci� tematu ni� w pierwszym, wyr�niaj�c si� za to bardziej symboliczn� godno�ci� ifilozoficznym temperamentem. Jednak w pierwszej scence � analogicznie do drugiej �problem odg�os�w wydawanych przez zwierz�ce stadko jest trzeciorz�dny, jak i ch�opiusadzeni w pozach nienaturalnych, przyzba tendencyjnie anachroniczna, a rozmowasfingowana, �nadana� przez kunktatorski zamys� narratora. Krytyka i satyryczny obrazch�op�w w powie�ciach Redli�skiego (bardziej w Awansie, cho� troch� i w Konopielce)dotyczy nie tyle ich samych, ile ich wypaczonych, �wyonaconych� kukie�-modeli,pozostawionych naszej wyobra�ni w spadku po interpretacjach pisarzy, malarzy ipublicyst�w.Mamy do czynienia � przynajmniej w jednym z zasadniczych zakres�w oddzia�ywaniapowie�ci � ze swoistym wydaniem folklorystyczno-literackiej szopki. Porozumienie mi�dzyautorem a czytelnikiem zawi�zuje si� nie tyle na �osi� znajomo�ci wsp�czesnych reali�wwiejskich, ile wsp�uczestnictwa w odgadywaniu i o�mieszaniu szablon�w i uproszcze��wiadomo�ci zbiorowej, trop�w fabularnych itp.; dowcip sytuacji psychologicznych imi�dzyludzkich jest bez trudu przyswajalny przez kogo�, kto nigdy nie widzia� obory, a �yciesp�dzi� w bibliotece. U bohater�w szopki � prezentowanych w pozach hieratycznych i gestachtypowych, strukturalnie tych bohater�w okre�laj�cych � daje si� odczu� wielowiekowezm�czenie obowi�zkami obyczajowymi: �Po drodze min��em powa�nionych s�siad�w �wyczerpani walk� bili si� ju� na siedz�co, ok�adali si� niemrawo, zasypiali w p� ciosu�.Janko Muzykant, tkliwie jak go��bia tul�cy do piersi �skrzypeczk� z gonta�, ma niepi��dziesi�t, lecz sto pi��dziesi�t lat do odrobienia. �P�jd� dzieci�, ja ci� uczy� ka�� � m�wiwzruszona Si�aczka czy raczej Si�acz, �mafister� Maniu�, widz�cy ju� oczyma duszyrozb�yskuj�ce pod strzechami kaganki o�wiaty, czyli wie� zelektryfikowan�,skolektywizowan� i zasobn�. A kiedy ta wie� istotnie dogania w powie�ci miasto, rodzi si�inny, niespodziewany absurd.�miech, prze�miech groteski wynika u Redli�skiego z zetkni�cia, konfrontacji w jednymczasie i jednej przestrzeni dw�ch kra�cowo�ci, dw�ch spetryfikowanych i zmitologizowanychbiegun�w wsp�czesnej �wiadomo�ci (zarazem popularnych �straszak�w� publicystyki):ch�opstwa tkni�tego parali�em przesz�o�ci i sfrustrowanej wielkomiejskiej mentalno�ci,pora�onej �szokiem przysz�o�ci�, tym z Alvina Tofflera, oraz z nadania temu spotkaniuznamion parodystycznej gry, zabawy, przywo�uj�cej obiegowe znaki kultury, znane wzory istyle literackie, typowe postaci itp. �Po wsi posz�o: Grzyb sam robi telewizor [...] Raz, ko�oWielkanocy, par� dni po tym, jak radio i telewizja poinformowa�y o pierwszym lociecz�owieka w Kosmos, wst�pili Lipka i so�tys z nowin�, �e Wyprostek wym��ci� zbo�e�. W tejgrze telewizor stanie si� ark� przymierza mi�dzy zabobonem a elektryczn� m�ock�,zatwardzia�a czarownica Horpyna za� nak�oni telepatyczn� gro�b� urz�dnika z odleg�ejmetropolii do dostarczenia przydzia�u materia��w budowlanych. Satyryczne przejaskrawienia,hiperbole, wszelkie karnawa�owe (w sensie Bachtinowskim) przerysowania s� typowym dlakonwencji ludowo�ci tworzywem dodatkowego �miechu.Za paradygmat wyj�ciowy dla tego modelu fabularnego, charakterystycznego nie tylko dlaAwansu, ale na r�ny spos�b dla wielu innych propozycji naszej wsp�czesnej prozy, mo�nauzna�, jak s�dz�, Wesele w Atomicach. Chocia� parabola groteski w opowiadaniach Mro�kajest bardziej syntetyczna, doprowadzaj�ca parodi� do postaci esencjonalnej, kontaktuj�ca si�g��wnie z abstrakcyjnymi, wysublimowanymi formami �wiadomo�ci. �Pan m�ody mia� podlasem niez�y kawa� laboratorium i co� ze dwa reaktory wedle cesarskiego go�ci�ca, za� wsamym obej�ciu niedu�y, ale schludny zak�ad chemicznej syntezy. Pannie m�odej ojciecdawa� w posagu ca�� si�owni�.8Kursy grzechuZ punktu widzenia wsp�czesnych stosunk�w ekonomicznych bohater tytu�owyopowiadania Kuszenie Czes�awa Pa�ka Janusza G�owackiego jest zdolnym technikiemkombajnist�, z punktu widzenia nowoczesnych stosunk�w obyczajowych � technikiemprymitywist� seksualnym. W niekr�tkim ju� i nie�mia�ym �yciu Pa�ka jedyn� nadziej�erotyczn� ukr�ci�a osoba o domniemywanej p�ci przeciwnej, kt�ra, gdyby nie mia�a okular�wi z�b�w jak u konia, �nie by�aby najbardziej brzydka�. Uczyni�a to s�owami: �Pe�na szajba!Obsuwa! G�upi Zygmunt!�, a to gdy Czes�aw zaproponowa� jej po ta�cu legalne ma��e�stwo.Czes�aw Pa�ek jest pozytywnym bohaterem literackim, skupiaj�cym gros swych si�witalnych na pracy produkcyjnej i douczaniu si� zawodowym, a nadto wyzutym z poci�gu doalkoholu, seksu i innych z�ych na�og�w. Ma chwile romantycznych zastoj�w. W mieszkaniukarmi kanarka. W �Delikatesach� przystaje po to, by ww�cha� si� w ulubiony zapach kawy.Jest skrupulatny i urz�dniczo dok�adny w swym dzienniku zaj��. Z t� sam� t�paw�dok�adno�ci� i skrz�tn� zapobiegliwo�ci�, z jak� powiadamia nas o charakterze swoichobowi�zk�w domowych i spo�ywanych posi�kach, Pa�ek relacjonuje szczeg�y dziwnejprzygody z �on� in�yniera Romanka. Przygoda jest dowcipna z punktu widzenia czytelnika,gdy� in�ynierowa okazuje si� osob� obznajomion� z najnowszymi zachodnimi osi�gni�ciamierotologii. Prowadz�cy beznami�tne, obiektywne sprawozdanie Czes�aw przynosi kwiaty iczyni wyznania, a w zamian podlega aktom nazbyt brutalnym, nie wiedz�c dlaczego i za co.Czytelnik wie i z satysfakcj� prze�ywa szczytowanie partnerki Czes�awa i �[...] jej r�kaprzejecha�a mi po twarzy pieszczotliwym ruchem i wjecha�a lekko we w�osy, sprawiaj�c micudowne uczucie, kt�re jednak niespodziewanie zamieni�o si� w b�l wywo�any silnymzaci�ni�ciem jej r�ki na w�osach przy sk�rze. Poczeka�em chwil�, ale widz�c, �e b�l nie jestani troch� mniejszy, rzuci�em si� w bok g�ow�, ca�y usztywniony [...] owin�a si� dok�adniedoko�a mnie, a nast�pnie z tak� si�� zacisn�a r�ce i nogi, �e nie mog�em wykona�najdrobniejszego ruchu [...] Zacz��em si� rzuca� i szarpa�, robi�c to jak najszybciej igwa�townie, aby si� uwolni�, obserwuj�c w tym czasie jej wykrzywion� jeszcze bardziejtwarz i otwarte szeroko usta [...] Nast�pnie przysiad�em obok obserwuj�c niespokojnie, czy jejtwarz wr�ci�a do poprzedniego wyrazu, i z ulg� zobaczy�em, �e si� wyr�wna�a i znowu by�ataka, jaka pojawi�a si� w moich marzeniach�.Komizm sytuacji, a tak�e konstrukcji literackiej, wyp�ywa tu ze sprowokowanego iwyjaskrawionego narz�dziami parodii zestawienia w jednej quasi-realistycznej przestrzenidw�ch stereotyp�w, znamiennych dla wsp�czesnej �wiadomo�ci (cho� innej natury ni� uRedli�skiego): mianowicie postulatywnej uczciwo�ci, moralnej czysto�ci wyr�niaj�cego si�pracownika gospodarki i � z drugiej strony � modelu nowoczesnej swobody ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl upanicza.keep.pl
Mieczys�aw OrskiEtos lumpaSzkice literackie3Tower Press 2000Copyright by Tower Press, Gda�sk 20004I5Parodia i drwina6�o�skiego roku przed wilij�Ech, te nasze ziemie nizinne. Tocz�ce nurty w zielonej kniei, rozszeptanej ��yciem igniciem� puszczy. Z t�ustymi rybami, przeginaj�cymi si� w�r�d stu topielisk. Daremnie tuszuka� �ladu gospodarskiej r�ki. �Wagony drewna, tony siana, ci�ar�wki ryb i mi�sa spalaj�si� rozrzutnie w bezcelowym ko�owrocie przyrody�. �o�, mokn�cy w tatarakach, zwielowiekowym majestatem pogapi si� na kajak, wracaj�c zaraz do swych zaj��. Spok�j,bezw�ad, lenistwo � �tylko ja i m�j kajak, czego� tu chcemy, do czego� d��ymy...�Zapalczywym okiem przysz�ego gospodarza spoziera na mateczniki Marian Grzyb, Maniu� zawansu, wios�uj�cy ku swojej zapuszczonej ojcowi�nie.I oto wy�ania si� przyzba. Dwaj starzy ch�opi u progu, podparci kosturami, w nasuni�tychna oczy, nos i uszy nakryciach g�owy, w wyniku obiektywnych przyczyn utrudniaj�cych imwidoczno��, snuj� domys�y na temat dochodz�cych ich z rzeki zjawisk akustycznych:Uff... � sapn��. � Macieju...� Ehe? � mrukn�� ten w czapce, g�owy nie podnosz�c.� Zdaje si�... uff... zdaje si�, jakby co� po rzyce chlupie � wyst�ka� ten w kapeluszu. �Odymknijcie ocy, Macieju, obaccie, co...� Yy, co b�d� odmyka� [...] Musi co krowy wracajo z wygona...� Yy, musi nie krowy...� To owiecki, J�drzeju.� Owiecki? [...] A cemuz oni nie beco, jak oni owiecki?� Nie beco, bo niebekliwe [...] A cy krowa ci�giem rycy? Nie ci�giem!� Krowa, co du�o rycy, ma�o mleka daje.Znajdujemy si�, jak s�ycha�, w krajobrazie umownym. Od pierwszych zda� rozumiemy iprzyswajamy spos�b kontaktu z narratorem: te rzeki to gdzie� tam chyba p�yn�, ale na pewnoju� nie takie, pr�no w nich wypatrywa� a� tylu t�ustych ryb (kt�re w takiej obfito�ci mo�naobserwowa� raczej w zbiornikach miejskich sklep�w), puszcza jest �i rozszeptana gniciem�,g��wnie dzi�ki �eromskiemu, cho� i nie bez udzia�u Reymonta, �o� za� � potrzebn� dokonstrukcji fabularnej makiet�. Adres ontologiczny Awansu skierowany jest najwyra�niej inaj�wiadomiej nie ku doczesnej rzeczywisto�ci, takiej jak� da�oby si� odtworzy� wsprawozdaniu reporterskim, lecz ku pewnym o niej wyobra�eniom i stereotypom, ustalonym iutrwalonym przez okre�lone formy kultury tudzie� szablony literackie. Gdyby kto� mia� jeszczenadziej� na gar�� autentyku ze wsp�czesnych zagr�d, rozwieje je �w pouk�adany na przyzbiedialog wie�niaczy; por�wnamy go z inn� rozmow� ch�op�w o innych krowach i baranach:Ch�op I �o�skiego roku, przed sam� wilij�, krowa co� m�wi�a do Marcina.Ch�op II Opowiedzcie no, kumie.Ch�op I Ano, poszed� Marcin do obory, a krowa powiedzia�a do niego wedle ��oba: �niejest dobrze, Marcinie�.Ch�op III Co nie jest dobrze?Ch�op I Tak�e samo i Marcin j� zapyta�: �Co nie jest dobrze, krowo?� A krowa na to: �Atak, w og�le to nie jest dobrze� i � tylko siano jad�a [...]Ch�op II Krowy to jeszcze nic. Barany � te jak co� powiedz�!Ch�op III Musi by�a wiedz�ca.Ch�op II Mo�e by zasia� co...Ch�op I Jiii tam...Ch�op III E, m�wicie...7Oczywi�cie w tym drugim dyskursie krowy i barany potraktowane s� z mniejsz�znajomo�ci� tematu ni� w pierwszym, wyr�niaj�c si� za to bardziej symboliczn� godno�ci� ifilozoficznym temperamentem. Jednak w pierwszej scence � analogicznie do drugiej �problem odg�os�w wydawanych przez zwierz�ce stadko jest trzeciorz�dny, jak i ch�opiusadzeni w pozach nienaturalnych, przyzba tendencyjnie anachroniczna, a rozmowasfingowana, �nadana� przez kunktatorski zamys� narratora. Krytyka i satyryczny obrazch�op�w w powie�ciach Redli�skiego (bardziej w Awansie, cho� troch� i w Konopielce)dotyczy nie tyle ich samych, ile ich wypaczonych, �wyonaconych� kukie�-modeli,pozostawionych naszej wyobra�ni w spadku po interpretacjach pisarzy, malarzy ipublicyst�w.Mamy do czynienia � przynajmniej w jednym z zasadniczych zakres�w oddzia�ywaniapowie�ci � ze swoistym wydaniem folklorystyczno-literackiej szopki. Porozumienie mi�dzyautorem a czytelnikiem zawi�zuje si� nie tyle na �osi� znajomo�ci wsp�czesnych reali�wwiejskich, ile wsp�uczestnictwa w odgadywaniu i o�mieszaniu szablon�w i uproszcze��wiadomo�ci zbiorowej, trop�w fabularnych itp.; dowcip sytuacji psychologicznych imi�dzyludzkich jest bez trudu przyswajalny przez kogo�, kto nigdy nie widzia� obory, a �yciesp�dzi� w bibliotece. U bohater�w szopki � prezentowanych w pozach hieratycznych i gestachtypowych, strukturalnie tych bohater�w okre�laj�cych � daje si� odczu� wielowiekowezm�czenie obowi�zkami obyczajowymi: �Po drodze min��em powa�nionych s�siad�w �wyczerpani walk� bili si� ju� na siedz�co, ok�adali si� niemrawo, zasypiali w p� ciosu�.Janko Muzykant, tkliwie jak go��bia tul�cy do piersi �skrzypeczk� z gonta�, ma niepi��dziesi�t, lecz sto pi��dziesi�t lat do odrobienia. �P�jd� dzieci�, ja ci� uczy� ka�� � m�wiwzruszona Si�aczka czy raczej Si�acz, �mafister� Maniu�, widz�cy ju� oczyma duszyrozb�yskuj�ce pod strzechami kaganki o�wiaty, czyli wie� zelektryfikowan�,skolektywizowan� i zasobn�. A kiedy ta wie� istotnie dogania w powie�ci miasto, rodzi si�inny, niespodziewany absurd.�miech, prze�miech groteski wynika u Redli�skiego z zetkni�cia, konfrontacji w jednymczasie i jednej przestrzeni dw�ch kra�cowo�ci, dw�ch spetryfikowanych i zmitologizowanychbiegun�w wsp�czesnej �wiadomo�ci (zarazem popularnych �straszak�w� publicystyki):ch�opstwa tkni�tego parali�em przesz�o�ci i sfrustrowanej wielkomiejskiej mentalno�ci,pora�onej �szokiem przysz�o�ci�, tym z Alvina Tofflera, oraz z nadania temu spotkaniuznamion parodystycznej gry, zabawy, przywo�uj�cej obiegowe znaki kultury, znane wzory istyle literackie, typowe postaci itp. �Po wsi posz�o: Grzyb sam robi telewizor [...] Raz, ko�oWielkanocy, par� dni po tym, jak radio i telewizja poinformowa�y o pierwszym lociecz�owieka w Kosmos, wst�pili Lipka i so�tys z nowin�, �e Wyprostek wym��ci� zbo�e�. W tejgrze telewizor stanie si� ark� przymierza mi�dzy zabobonem a elektryczn� m�ock�,zatwardzia�a czarownica Horpyna za� nak�oni telepatyczn� gro�b� urz�dnika z odleg�ejmetropolii do dostarczenia przydzia�u materia��w budowlanych. Satyryczne przejaskrawienia,hiperbole, wszelkie karnawa�owe (w sensie Bachtinowskim) przerysowania s� typowym dlakonwencji ludowo�ci tworzywem dodatkowego �miechu.Za paradygmat wyj�ciowy dla tego modelu fabularnego, charakterystycznego nie tylko dlaAwansu, ale na r�ny spos�b dla wielu innych propozycji naszej wsp�czesnej prozy, mo�nauzna�, jak s�dz�, Wesele w Atomicach. Chocia� parabola groteski w opowiadaniach Mro�kajest bardziej syntetyczna, doprowadzaj�ca parodi� do postaci esencjonalnej, kontaktuj�ca si�g��wnie z abstrakcyjnymi, wysublimowanymi formami �wiadomo�ci. �Pan m�ody mia� podlasem niez�y kawa� laboratorium i co� ze dwa reaktory wedle cesarskiego go�ci�ca, za� wsamym obej�ciu niedu�y, ale schludny zak�ad chemicznej syntezy. Pannie m�odej ojciecdawa� w posagu ca�� si�owni�.8Kursy grzechuZ punktu widzenia wsp�czesnych stosunk�w ekonomicznych bohater tytu�owyopowiadania Kuszenie Czes�awa Pa�ka Janusza G�owackiego jest zdolnym technikiemkombajnist�, z punktu widzenia nowoczesnych stosunk�w obyczajowych � technikiemprymitywist� seksualnym. W niekr�tkim ju� i nie�mia�ym �yciu Pa�ka jedyn� nadziej�erotyczn� ukr�ci�a osoba o domniemywanej p�ci przeciwnej, kt�ra, gdyby nie mia�a okular�wi z�b�w jak u konia, �nie by�aby najbardziej brzydka�. Uczyni�a to s�owami: �Pe�na szajba!Obsuwa! G�upi Zygmunt!�, a to gdy Czes�aw zaproponowa� jej po ta�cu legalne ma��e�stwo.Czes�aw Pa�ek jest pozytywnym bohaterem literackim, skupiaj�cym gros swych si�witalnych na pracy produkcyjnej i douczaniu si� zawodowym, a nadto wyzutym z poci�gu doalkoholu, seksu i innych z�ych na�og�w. Ma chwile romantycznych zastoj�w. W mieszkaniukarmi kanarka. W �Delikatesach� przystaje po to, by ww�cha� si� w ulubiony zapach kawy.Jest skrupulatny i urz�dniczo dok�adny w swym dzienniku zaj��. Z t� sam� t�paw�dok�adno�ci� i skrz�tn� zapobiegliwo�ci�, z jak� powiadamia nas o charakterze swoichobowi�zk�w domowych i spo�ywanych posi�kach, Pa�ek relacjonuje szczeg�y dziwnejprzygody z �on� in�yniera Romanka. Przygoda jest dowcipna z punktu widzenia czytelnika,gdy� in�ynierowa okazuje si� osob� obznajomion� z najnowszymi zachodnimi osi�gni�ciamierotologii. Prowadz�cy beznami�tne, obiektywne sprawozdanie Czes�aw przynosi kwiaty iczyni wyznania, a w zamian podlega aktom nazbyt brutalnym, nie wiedz�c dlaczego i za co.Czytelnik wie i z satysfakcj� prze�ywa szczytowanie partnerki Czes�awa i �[...] jej r�kaprzejecha�a mi po twarzy pieszczotliwym ruchem i wjecha�a lekko we w�osy, sprawiaj�c micudowne uczucie, kt�re jednak niespodziewanie zamieni�o si� w b�l wywo�any silnymzaci�ni�ciem jej r�ki na w�osach przy sk�rze. Poczeka�em chwil�, ale widz�c, �e b�l nie jestani troch� mniejszy, rzuci�em si� w bok g�ow�, ca�y usztywniony [...] owin�a si� dok�adniedoko�a mnie, a nast�pnie z tak� si�� zacisn�a r�ce i nogi, �e nie mog�em wykona�najdrobniejszego ruchu [...] Zacz��em si� rzuca� i szarpa�, robi�c to jak najszybciej igwa�townie, aby si� uwolni�, obserwuj�c w tym czasie jej wykrzywion� jeszcze bardziejtwarz i otwarte szeroko usta [...] Nast�pnie przysiad�em obok obserwuj�c niespokojnie, czy jejtwarz wr�ci�a do poprzedniego wyrazu, i z ulg� zobaczy�em, �e si� wyr�wna�a i znowu by�ataka, jaka pojawi�a si� w moich marzeniach�.Komizm sytuacji, a tak�e konstrukcji literackiej, wyp�ywa tu ze sprowokowanego iwyjaskrawionego narz�dziami parodii zestawienia w jednej quasi-realistycznej przestrzenidw�ch stereotyp�w, znamiennych dla wsp�czesnej �wiadomo�ci (cho� innej natury ni� uRedli�skiego): mianowicie postulatywnej uczciwo�ci, moralnej czysto�ci wyr�niaj�cego si�pracownika gospodarki i � z drugiej strony � modelu nowoczesnej swobody ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
